Aeroporti i Vlorës, një sfidë kritike në rrugën drejt BE

Aeroporti Ndërkombëtar i Vlorës, një nga investimet më të mëdha infrastrukturore të periudhës së fundit në Shqipëri, po përballet me shqetësime serioze që tejkalojnë kufijtë kombëtarë. Projekti, i cili synon të fuqizojë zhvillimin ekonomik dhe turizmin në jug të vendit, është vënë nën lupën e mediave ndërkombëtare dhe organizatave ambientaliste, në veçanti pas raportimit të fundit nga Bluewin.ch.

Në këtë raport, Bluewin.ch evidenton se aeroporti po ndërtohet brenda një zone me rëndësi të jashtëzakonshme ekologjike — rezervatit të Nartës — një habitat jetik për specie të rralla dhe të mbrojtura, përfshirë flamingot dhe pelikanët. Media zvicerane shpreh shqetësimin e thellë lidhur me “shkeljet e ligjeve europiane për mbrojtjen e natyrës”, duke theksuar se ky fakt jo vetëm rrezikon habitatin unik, por edhe sfidon përputhshmërinë e Shqipërisë me standardet e Bashkimit Europian.

Në veçanti, raporti përmend rreziqet e mundshme të “përplasjes së avionëve me shpendët e rëndë, si flamingot dhe pelikanët, të cilët janë specie të mbrojtura dhe me vlerë të veçantë ekologjike”. Kjo situatë ngre pyetje të rëndësishme për sigurinë ajrore, si dhe për respektimin e kritereve ligjore dhe mjedisore që duhet të udhëheqin projekte të kësaj natyre.

Në këtë kontekst, Komisioni Europian ka shprehur shqetësim mbi respektimin e rregullave të mbrojtjes së mjedisit dhe ka paralajmëruar se mosrespektimi i këtyre standardeve mund të ketë pasoja serioze për procesin e negociatave të Shqipërisë për anëtarësim në BE. Vonesa në përmbushjen e kërkesave mjedisore dhe ligjore mund të çojnë në ngecje të hapjes së kapitujve kyç të negociatave.

Pavarësisht këtyre shqetësimeve, autoritetet shqiptare mbajnë qëndrim se të gjitha procedurat janë respektuar në përputhje me ligjin, dhe se vlerësimet e ndikimit në mjedis janë kryer sipas protokolleve përkatëse. Ndërtimi i aeroportit vazhdon me qëllimin e qartë për të zgjeruar kapacitetet e transportit ajror dhe për të përmirësuar infrastrukturën strategjike të vendit.

Megjithatë, sfida kryesore mbetet gjetja e një ekuilibri të qëndrueshëm mes zhvillimit ekonomik dhe ruajtjes së natyrës — një balancë thelbësore për të garantuar suksesin e integrimit europian të Shqipërisë dhe për të shmangur tensionet e mëtejshme diplomatike.

Në përfundim, ndërsa Aeroporti i Vlorës ka potencialin të transformojë peizazhin ekonomik dhe turistik të jugut të Shqipërisë, trajtimi me përgjegjësi dhe transparencë i çështjeve mjedisore dhe ligjore do të jetë kyç për të siguruar që ky projekt të mos dëmtojë aspiratat europiane të vendit.

✈️ Aeroporti Ndërkombëtar i Vlorës

📊 Kapacitet i planifikuar

• Kapacitet bazë prej 600,000 pasagjerësh në vit, sipas Qeverisë shqiptare dhe partnerëve të ndërtimit
• Synim afatmesëm: 1 milion pasagjerë në vit, sipas deklaratave zyrtare nga prill 2025
• Në plan të mëtejshëm, terminali i madh prej 34,000 m² dhe pista 3.2 km do të mundësojnë deri 3 milionë pasagjerë në vit

🌍 Rritja e turizmit në rajon

• Diaspora dhe turistë ndërkombëtarë: 4.76 milionë vizitorë të huaj në Shqipëri gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2026, një rritje +5% vjetore
• WTTC vlerëson se sektori i turizmit kontribuoi me ~37% më shumë në GDP në 2023, dhe parashikon rritje të vazhdueshme përmes investimeve të reja, përfshirë aeroportin e Vlorës

💼 Kontribut ekonomik lokal

• Sektori i turizmit përbën rreth 20% të GDP-së dhe mbështet afërsisht 1 në 5 vende pune në Shqipëri
• Aeroporti i Vlorës pritet të krijojë më shumë se 1,500 vende pune, sipas njoftimeve zyrtare të Ministrisë
• Investimi prej rreth 170 milionë € dhe koncesioni 35-vjeçar synojnë të nxisin sektorët e transportit, hotelerisë dhe investimeve të tjera në jug

🔗 Ndërlidhja dhe ndikimet strategjike

• Aeroporti i ri synon të lehtësojë trafikun nga aeroporti i Tiranës (më shumë se 10.7 milionë pasagjerë në 2024) dhe të ofrojë alternativa direkte nga Europa Perëndimore
• Bashkëpunimet me linja me kosto të ulët (si Ryanair, Wizz Air etj.) mund të sjellin rritje të lëvizjeve turistikë në sezon të gjatë

⚠️ Kujdesi mjedisor

• Ndërtimi ndodhet pranë Lagunit Narta & Karavastas, zona të mbrojtura që shërbejnë si habitat për flamingo, pelikanë dhe mijëra zogj migratorë
• Organizata si (PPNEA, EuroNatur etj.) kanë ngritur ankesa dhe çështje në gjykata për ndikimin ndaj biodiversitetit
• Qeveria ka premtuar masa mbrojtëse, por ekspertët kërkojnë monitorim dhe ndjekje rigoroze për të parandaluar dëmit të ekosistemit

© AeroAlb